Akıl ve Zekâ Oyunları Nedir?
Herhangi bir bilgiye dayalı olmadan, hızlı düşünme ve pratik çözüm üretmeyi birlikte kullanarak zihinsel becerileri geliştirmeye dayalı oyunların genel ismine zekâ oyunları denilir. Zekâ oyunları çocukların hem zihinsel hem de kişilik gelişimlerinde oldukça etkilidir ve onların karar verme yetilerini geliştirmelerini sağlar.
Akıl ve Zekâ Oyunlarının Sağlığınıza 10 Muhteşem Faydası
Son dönemlerde bilgisayar oyunları masa oyunlarını (kutu oyunları) geride bırakmış gibi gözükse de durum aslında hiç öyle değil. Çünkü bilgisayar oyunlarının sağlığa yararı olduğu gibi ciddi zararları da var. Ama kutu oyunları pek öyle değil. Zekâ gelişimine ciddi katkılar sağladığı gibi sağlığınızı da olumlu manada etkiliyor. Bu oyunları nasıl adlandırdığınızın bir önemi yok. İster masa oyunu, ister kutu oyunu, isterseniz de akıl ve zekâ oyunu deyin. Bu kapsama neredeyse hepsi giriyor.
En bilinen zekâ oyunları arasında satranç, koridor (quoridor), reversi, abalone, hedef 5, mangala, dama, go, tangram sayılabilir. Tabi ki bu oyunlardan farklı olarak daha yüzlercesi mevcut.
Zekâ Oyunları İyi Hissettirir
Zekâ oyunlarının yan etkilerinden biri gülmektir. Gülen bir çocuk endorfin salgılar. Çocuk güldüğü zaman herkes güler. Bu da ortamın daha eğlenceli bir hal almasını sağlar. Gülmek sağlığa tahmin edemeyeceğiniz kadar çok olumlu etki eder.
Ailecek Zaman Geçirme
Gün içerisinde çocuklar okulda, anne ve baba işte olabilir. Ama akşam yemeğinden sonraki vakitler tamamen size özeldir. Yemekten sonra birlikte oynanacak bir oyun iletişiminizi kuvvetlendirecek, size yeni şeyler öğrenme fırsatı sunacaktır. Aile ilişkilerinizi güçlendirmek için inanın bulunmaz bir fırsat.
Hafıza ve Bilişsel Beceri Gelişimi
Çocukların kutu oyunları oynaması onların problem çözme gibi bilişsel becerilerinin gelişmesine katkıda bulunur. Hipocampus ve prefrontal korteks özellikle zekâ oyunları sayesinde gelişim gösterir. Beynin bu kısımları düşünce ve hafıza ile doğrudan ilgilidir. Bu yüzden zekâ oyunları oynamak ileriki yaşlara kadar beyninizin daha dinç kalmasına yardımcı olur.
Ruhsal Hastalık Riskini Düşürme
Akıl ve zekâ oyunlarının halk arasında bunama olarak adlandırılan alzhiemer hastalığı riskini düşürdüğü bir gerçek. Çünkü zekâ oyunları, beyni geliştiren bir spordur esasında. Bu da sizin beyniniz için bir jimnastik yöntemi.
Düşük Kan Basıncı
Kutu oyunları (masa oyunları) oynarken güleriz demiştik. Gülmek, kan basıncınızı düzenler ve düşürür. Bu da kalp hastalıkları vb. hastalıkların riskini oldukça azaltır.
Cevap ve Çözüm Bulma Süresi
Toronto Üniversitesi’ndeki bilim insanları bir deney yapmışlar. Düzenli masa oyunları oynayan denek grubu, arabanın anahtarını nereye koyduğunu hatırlamaktan tutun da gündelik basit çözümlere kadar her alanda daha başarılı olmuşlar.
Stres Azalması
Yine yapılan araştırmalara göre akıl ve zekâ oyunları oynayanların günlük hayatta daha az stresli oldukları tespit edilmiş. Hatta insanlar stresten uzaklaşıp sakinleşmek amacıyla dahi kendilerini zekâ oyunlarına vermişler.
Bağışıklık Sistemini Kuvvetlendirme
Yine araştırmalara göre stres, negatiflik ve depresyon bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açıyor. Fakat pozitif duygular, pozitif düşünceler ve gülmek ise tam aksi yönde bağışıklık sistemini de güçlendiriyor. Bu yüzden masa oyunlarının yine yadsınamaz bir önemi var bu konuda.
Çocuk Zekâ Gelişimi
Zekâ oyunları, çocukların mantıksal, düşüncel, stratejik becerilerinin gelişimi açısından oldukça mühim. Bunun yanında çocukların sözel becerilerini de geliştirici yönleri var.
Terapi
Zekâ oyunları (Kutu Oyunları) aynı zamanda bir terapidir. Gün içinde derslerden bunalan bir çocuğun eve bıkkın halde geldiğini hayal edin. Zekâ oyunları onların rahatlamasını, stresten uzaklaşmasını sağlayarak kendilerini geliştirme imkânı sunar. Bu yönden bakınca da akıl ve zekâ oyunlarının önemi daha bir ortaya çıkıyor.
Akıl ve Zekâ Oyunlarının Kişiye Katkıları
- Akıl yürütme ve problem çözme becerisinin gelişmesi
- Konsantrasyon süre ve derinliğinin artması
- Okuduğunu anlama, anladığını uygulama beceri ve hızının artması
- Sorunlarla başa çıkma, yenilgi karşısında pes etmeme ve yeniden başlayabilme becerisi
- Yaratıcılığın gelişimi
- Motor becerilerin gelişimi
- 3-boyutlu görebilme, görünmeyeni canlandırabilme becerisinin artması
- Çok yönlü/stratejik/eleştirel düşünebilme
- Eldeki verileri doğru değerlendirme ve bunları sonuca ulaşmada verimli ve akılcı kullanabilme
- Sebep-sonuç ilişkisini doğru kurabilme
- Planlı hareket etme yetisi
- Hızlı düşünme ve karar verme
- Durumlar karşısında farklı çözüm yolları/stratejileri geliştirebilme
- Kaybetmeye tahammül, başaranı ve başarıyı takdir edebilme
- Ekip çalışmasına yatkınlığın artması
- Sosyal başarının artması
- Akademik (sınav/ders) başarılarının artması
Akıl ve Zekâ Oyunları ile Kazanılan Beceriler
- Akıl yürütme
- Problem çözme
- İletişim
- Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma
- Eleştirel düşünme
- Yaratıcı düşünme
- Araştırma
- Karar verme
- Bilgi teknolojilerini kullanma
- Girişimcilik
- Hızlı düşünebilme ve doğru karar verme
- Neden – sonuç ilişkisi kurabilme
- Planlı ve programlı hareket etme
- Motivasyon ve konsantrasyon kazandırma
- Zihni açma ve canlı tutma
- Hafızayı güçlendirme
Eğitimde hangi oyunlar oynanacaktır?
TAZOF’un (Tüm AKıl ve Zekâ Oyunları Federasyonu) turnuva oyunları başta olmak üzere aşağıdaki oyunlardan katılımcının yaş seviyesine uygun oyunlar seçilir. Oyun portföyü aşağıdaki oyunlarla sınırlı değildir. Katılımcının talebi üzerine eğitime başka oyunlar da eklenebilir.
- Mangala
- Q Bitz
- Equilibrio
- Pentago
- Reversi
- Kulami
- Küre
- Jenga
- Tangram
- Scrabble
- Dedektif
- Kıblegah
- Abolone
- Hedef-5
- Koridor
- Solo Test
- Look Look
- Hızlı Bardaklar
- Bambu Çubuklar
- Buz Kırma
- Katamino
- Hanoi Kuleleri
Eğitime kimler katılabilir? 4 yaş ve üzeri çocuklar, öğrenciler ve yetişkinler katılabilir.
Süre: En kısa 10 saat, talebe göre 50 saate kadar verilebilir
Eğitim; Günde 2 saat olarak verilir
Ücret: İletişime geçiniz